Tiền vệ trụ làm đổi thay triết lý bóng đá tại Premier League

Khả năng đánh chặn của các CLB ở Premier League đang gặp vấn đề SỰ LÊN NGÔI CỦA BÓNG ĐÁ tiến công Có quơ 42 bàn thắng được ghi ở Premier League cuối tuần vừa rồi, và thêm 16 bàn nữa trong 5 trận đấu bù vào giữa tuần, nâng bình quân bàn thắng mỗi trận mùa này lên 2,73 bàn/trận. Với Luis Suarez và Daniel Sturridge ở tư thế không thể ngăn cản ở Liverpool, Manchester City liên tục đè bẹp các đối thủ và tuần nào Fulham cũng thua tan hoang, những cơn mưa bàn thắng chưa có dấu hiệu sắp ngừng lại. Tuy nhiên, con số 2,73 bàn/trận vẫn là thấp hơn 2,80 bàn/trận mùa trước và 2,81 bàn/trận mùa 2011/12. Thật ra, nếu mọi việc tiếp diễn thế này, đây sẽ là mùa giải trác tuyệt có ít bàn thắng nhất kể từ mùa 2008/09. Dẫu vậy, mùa này vẫn là một trong những mùa bóng có nhiều bàn thắng nhất lịch sử Premier League. Trong giai đoạn 2000/01 tới 2008/09, không mùa nào giải trác tuyệt vượt qua mốc 2,7 bàn/trận. Một phần là do sự đổi thay trong luật bóng đá. Luật việt vị giờ cởi mở hơn cho phía tấn công đã dẫn tới nhiều bàn thắng hơn, và quan trọng hơn, mở đường cho sự trở lại của các cầu thủ kiến tạo "mỏng cơm" nhưng tinh tế và khéo léo# (Juan Mata, Oscar, Mesut Oezil, Andan Januzaj, Philippe Coutinho...) Vốn trước kia thường gặp khó khăn ở Premier League. Na ná như vậy là chiến dịch của các trọng tài chống lại việc vào bóng từ phía sau hay những pha tắc bóng thô bạo. Chứng kiến sự chống trả yếu ớt của Arsenal trước Chelsea, hay sự vỡ trận của Cardiff City trước Liverpool, cùng hàng loạt sai lầm phòng thủ trong trận thắng 3-2 của Tottenham trước Southampton (và cả trận El Clasico có 7 bàn thắng), có vẻ như các đội bóng giờ đã quên mất cách phòng ngự. Thống kê rất khó kiểm chứng lập luận đó, bởi lẽ phòng thủ tốt thường dẫn tới việc sẽ chẳng có gì xảy ra. Thủ thành huyền thoại Peter Shilton từng nói những trận hay nhất của ông là những trận mà ông gần như thường phải chạm vào bóng vì đã tổ chức hàng thủ quá tốt. Một lý do nữa để lý giải các đội bóng dễ để thủng lưới hơn trước là sự biến mất của các tiền vệ trụ truyền thống. CÁCH NHÌN MỚI VỀ TIỀN VỆ TRỤ Sự biến mất của các tiền vệ trụ thứ thiệt, như David Batty, Claude Makelele hay Frankie van der Elst là đặc biệt đáng để ý ở mùa này. Đánh chặn, xoạc bóng, càn quét... Không còn là phẩm chất hàng đầu khi nói đến một tiền vệ trụ hiện đại, thay vào đó, ưu tiên hàng đầu phải là biết chuyền bóng và... Tiến công. Barca và Bayern Munich là hai đội bóng tiên phong trong xu thế này và đều được nhen nhóm ý tưởng bởi HLV đại tài Pep Guardiola. Tiền vệ phòng thủ Javier Mascherano không có cửa cạnh tranh vị trí ở Barca với một Sergio Busquets hay hơn hẳn về kỹ năng chuyền bóng nên đành "đóng đinh" suất trung vệ. Tương tự là Alex Song. Với Bayern, Javi Martinez cũng mất chỗ ở hàng tiền vệ vào tay những cầu thủ nhỏ con nhưng xoay sở khéo là Philipp Lahm hoặc Thiago Alcantara. Song về căn bản, Bayern và Barca phòng vệ đốn bằng cách giữ bóng, và họ có đội hình đủ mạnh để làm điều đó. Với các đội tại Premier League, canh bạc không dùng tiền vệ trụ thực sự thường không mang lại kết quả tốt như thế mà minh chứng chính là số bàn thua lớn hơn nhiều. Arsenal (đã thủng lưới 36 bàn), vì lý do gì thì chỉ Arsene Wenger mới biết, có một tiền vệ trụ thực sự là Mathieu Flamini, nhưng đã ngừng dùng anh trong các trận đấu quan trọng. Thành tích của Arsenal ở Premier League trong các trận mà Flamini chơi từ 45 phút trở lên mùa này: thắng 12, hòa 2, thua 1; những trận còn lại: thắng 7, hòa 4, thua 5. Man City (đã thủng lưới 27 bàn) cho mượn Gareth Barry, để lại hai vị trí tiền vệ trọng tâm cho bộ đôi toàn năng Yaya Toure và Fernandinho. Liverpool (đã thủng lưới 39 bàn) đã có Lucas Leiva bình phục, nhưng thường sử dụng Steven Gerrard trong vai trò tiền vệ trụ để có thêm các đường chuyền sắc bén. Phần đông các đội khác tại Premier League đều theo khuynh hướng thời thượng, ngay cả những đội yếu. Hệ quả là từ mùa 2010/11 tới nay, các đội rớt hạng ở Premier League nhàng nhàng để thủng lưới 43,22 bàn/mùa. Trong 5 mùa trước đó, con số nói trên chỉ là 34,07. Chỉ 2 đội ở Premier League không đi theo khuynh hướng trên. Chelsea đã chơi rất hay kể từ khi Jose Mourinho trở lại và áp dụng cách tiếp cận thận trọng hiệu quả của ông. Thêm vào đó, với sự tăng cường Nemanja Matic, một tiền vệ phòng thủ đích thực (và cũng biết chuyền bóng), Chelsea chỉ để thủng lưới 5 lần trong 15 trận gần nhất ở Premier League. Đội còn lại là Crystal Palace. Trong 12 trận trước nhất ở Premier League mùa này, Palace để thủng lưới 21 bàn; trong 18 trận kể từ khi Toni Pulis tới, họ thủng lưới 18 bàn. Vấn đề với Palace là trong 18 trận đó, họ cũng chỉ ghi được 12 bàn. Sự chém đẹp phía sau đã phải trả giá bằng một hàng công kém cỏi hơn (dù họ cũng chỉ ghi 7 bàn trong 12 trận đầu, nghĩa là 18 trận sau cũng không kém hơn là mấy). TIỀN VỆ TRỤ làm bàn NHƯ trung phong Do không phải bó buộc vào nhiệm vụ phòng thủ nên những tiền vệ trụ như Yaya Toure, Steven Gerrard hay Yohan Cabaye tham dự rất hăng hái vào chiến trường tiến công. Ngoài khả năng tổ chức lối chơi từ xa, họ còn trở nên những tay săn bàn rất khó bị đối phương nắm bắt. Yaya Toure đã ghi 17 bàn cho Man City từ đầu mùa, đứng thứ 3 trong danh sách phá lưới Premier League đến thời khắc này. Cựu binh Gerrard "hồi xuân" với 11 bàn thắng, trong khi Cabaye trước khi trở về Pháp đầu quân cho PSG cũng đã ghi tới 7 bàn trong 19 trận cho Newcastle. Charlie Adam có 7 bàn cho Stoke hay Steve Sidwell của Fulham là 6 pha lập công. Danh sách này sẽ còn kéo dài nữa với những Jonjo Shelvey (Swansea/5 bàn), Paulinho (Tottenham/4 bàn) hay Fernandinho (Man City/4 bàn)...