Ngư dân vươn khơi là cột mốc sống khẳng định chủ quyền biển đảo

Hoạt động đánh bắt thủy sản của ngư dân thời gian qua có những thuận lợi, khó khăn gì, thưa ông? Về tiện lợi, nghề khai thác thủy sản ở nước ta được hình thành từ lâu, nguồn lao động có kinh nghiệm đánh bắt và nuôi trồng. Hoạt động khai khẩn thủy sản nhận được sự quan hoài, đầu tư của Nhà nước. Tuy nhiên, nghề cá ở nước ta thẳng tắp phải đối mặt với khó khăn: công cụ khẩn hoang cốt tử là công cụ nhỏ, dễ hư; sản lượng phá hoang giảm; giá dầu tăng liên tục; giá cá không tăng; cơ sở hậu cần dịch vụ còn rất khó khăn... Ngoài thiên tai, nhiều năm nay ngư dân đánh bắt cá trên ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa vẫn ngay bị tàu Trung Quốc xua đuổi, cướp phá, bắt bớ, đánh đập thuyền viên. Số vốn ngư gia vay được rất hạn hữu. Vốn lưu động thiếu nên mỗi khi ra khơi ngư dân phải vay nóng với lãi suất cao, lãi lờ của ngư gia thành thử không được bao lăm. Đời sống của ngư dân ngày một khó khăn. Ông đánh ví thế nào về sự đầu tư, hỗ trợ của quốc gia cho hoạt động khai khẩn thủy sản của ngư dân trong thời gian qua cũng như thời gian tới? Nhiều năm nay Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ ngư gia. Đặc biệt, tới đây Chính phủ sẽ ban hành Nghị định về phát triển kinh tế thủy sản. Theo đó, Nhà nước sẽ dành ngân sách để đầu tư cảng cá, bến cá, luồng lạch, tiêu đèn, nơi neo trú đậu, tránh trú bão... Cho ngư gia. Quốc gia cũng đầu tư vốn cho ngư gia vay đóng mới tàu, tối đa 90% tổng giá trị đầu tư nếu là tàu sắt và 85% nếu là tàu vỏ gỗ, lãi suất 5%/năm, thời hạn 10 năm. Chủ read more tàu chỉ phải trả lãi 2%/năm, Nhà nước sẽ cấp bù cho các nhà băng thương nghiệp 3%/năm. Những con tàu này cũng sẽ được phép làm tài sản thế chấp. Ngoại giả, hàng năm Nhà nước tương trợ ngư dân đóng bảo hiểm tàu và thuyền viên, tương trợ rủi ro cho ngư gia... Đây là chủ trương đúng đắn của quốc gia, đáp ứng hoài vọng lâu đời của ngư dân, làm cho ngư dân tin tức, nao nức, sẵn sàng tiếp cận vốn vay. Việc Chính phủ ban hành Nghị định về một số chính sách cho phát triển thủy sản miêu tả sự quan tâm rất lớn, đầy đủ, toàn diện hơn cho ngư gia. Điều này khôn xiết quan trọng vì ngư gia vươn khơi không chỉ để làm giàu cho bản thân họ mà quan trọng hơn, họ chính là cột mốc sống, là chiến sỹ khẳng định chủ quyền biển đảo Việt Nam trên lãnh hải Hoàng Sa, Trường Sa. Nghề khơi là đánh bắt xa bờ, là hình thức khai phá hiệu quả. Nhưng ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa chưa phải là khơi, vì nhiều nước trên thế giới còn ra lãnh hải chung (hải phận quốc tế) như thăng bình Dương, Đại Tây Dương... Để khai phá. Muốn vậy phải đóng những tàu lớn có công suất hàng nghìn sức ngựa. Về công cụ nghề cá, giờ nước ta có khoảng 117.000 tàu các loại, trong đó có 23% (khoảng 20.000 chiếc) là tàu lớn đánh bắt xa bờ (90 sức ngựa trở lên). Tàu có công suất lớn nhất nước ta bây giờ là 900 mã lực, nhưng số lượng rất ít. Băn khoăn, lo âu nhất của ngư dân hiện giờ là gì, thưa ông? Một trong những băn khoăn nhất hiện thời của bà con ngư dân là giá thành để đóng mới tàu quá cao, đặc biệt là tàu vỏ thép. Theo thông tin một số DN ban bố, giá thành sẽ vào khoảng 6-7 tỷ đồng. Nếu được vay 90% của 7 tỷ đồng (tương đương 6,3 tỷ đồng) thì người dân vẫn phải thêm khoảng 700 triệu đồng. Với lãi suất 2%/năm thì riêng tiền lãi ngư dân phải trả cho nhà băng là gần 130 triệu đồng/năm, chưa kể tiền gốc phải trả trong tại đây vòng 10 năm. Chưa kể, một năm tàu sắt phải được bảo dưỡng hai lần với kinh phí khoảng 150 triệu đồng. Nhưng bây chừ xưởng tôn tạo cho tàu sắt chỉ có ở những khu công nghiệp lớn như Hải Phòng, Đà Nẵng... Những tàu ở địa phương chưa có xưởng sửa sang phải chạy ra các địa phương khác, thời gian bảo dưỡng bởi vậy sẽ kéo dài. Các khoản kinh phí quá lớn là điều mà ngư gia băn khoăn và lo lắng. Bài toán kinh tế này đang cần lời giải. Thời gian tới, 16.000 tỷ đồng hỗ trợ sẽ phải được nhanh chóng đưa đến tay ngư dân. Ông đánh giá thế nào về kiên tâm này của Chính phủ? Đây là quyết tâm mạnh mẽ, quyết liệt của Chính phủ. Hiện các ngành chức năng đã thấy được trách nhiệm của mình, thấy được khó khăn của ngư dân, sự cần thiết phải đầu tư cho ngư dân phát triển kinh tế thủy sản, song song thực hiện vai trò là người lính bảo vệ chủ quyền biển đảo. Theo tôi, sắp tới những hỗ trợ này sẽ có sự thúc đẩy nhanh hơn, nhưng chẳng thể càng ngày càng ngày hai có thể giải ngân được hết số vốn này. Vì quy trình giải ngân, quy trình đóng một con tàu không phải đơn giản. Đơn cử, hiện có một số DN muốn đóng tàu cho dân thuê, nhưng cũng phải xem xét lại, bởi ngư gia rất cần phải được chủ động dự và quyết định việc đóng tàu, từ hình thức, nguyên liệu đóng tàu, thiết kế cho nghề gì... Bên cạnh cho vay đóng tàu, Nhà nước cần coi xét cho ngư dân vay vốn lưu động một cách ưu đãi. Vốn lưu động cho một chuyến đánh bắt là rất lớn, nhưng ngư gia thường phải đi vay nóng ở đầu nậu. Theo ông, cần phải làm gì để nâng cao chất lượng khâu dịch vụ hậu cần nghề cá ở nước ta bây giờ? Chuỗi sản xuất thủy sản của chúng ta còn có nhiều hạn chế, bất cập, nhất là khâu dịch vụ hậu cần nghề cá. Sau đánh bắt, hiện ngư gia phải tự đưa cá vào bờ, vừa mất thời kì vừa tốn kém phí. Nếu có đội tàu hậu cần chuyên thu mua cá trực tiếp của ngư gia ngay trên ngư trường là tốt nhất. Đây là nhu cầu rất lớn, là trằn trọc, băn khoăn của ngư gia. Khâu dịch vụ này chưa đảm bảo, chưa thông đạt thì ngư dân vẫn còn thiệt thòi. Hậu khai phá là khâu quan yếu, quyết định giá trị của sản phẩm sau khai phá. Nếu sản phẩm có lãi thì ngư gia có tiền trả nợ cũng như có tích lũy. Để nâng cao chất lượng dịch vụ hậu cần, trước tiên phải là vai trò của quốc gia. Quốc gia cần đầu tư cho dịch vụ hậu cần nghề cá cũng hao hao như đầu tư cho đội tàu khai thác. Sự đầu tư này khôn cùng quan trọng, nó sẽ tương trợ và quyết định chiến thắng của việc khai khẩn. Trân trọng cảm ơn ông!